Orgain Denna Ríg
Sections in the text
| 
 | |||||||||
Note to the reader
      While Greene’s edition is based on the version of the saga in the Book of Leinster [L], he gives readings from Rawlinson B. 502 [R] and the Yellow Book of Lecan [Y] in footnotes. The two quatrains of the poem in Section 28 appear as the third and fourth quatrains of a poem in a different part of [R]. Greene refers to this in his footnotes as [R2] and Meyer’s edition of this poem is refered to as [Meyer]. In this presentation, these footnotes are incorporated into the text.
While Stokes’ edition is also based on the Book of Leinster, he incorporates into his text phrases from [L], which are not in Greene’s edition, as well as phrases from [R] and [Y]. In this presentation, these phrases are inserted into the text of Greene’s edition.
Section 1
| [Cid dia tá orgain Dind ríg? | Cad as a dtagann Argain Dinn Ríogh? | Whence is the Destruction of Dind ríg? | 
| Ní ansa. L] | Ní hansa. | Easy (to say). | 
| Boí Cobthach Coel Breg mac Úgaine Móir i rríge Breg. | Bhí Cobhthach Caol Breagh mac Úghaine Móir i ríghe Bhreagha. | Cobthach the Meagre of Bregia, the son of Ugaine the Great, was king of Bregia, | 
| Baí dano Loegaire Lorc mac Úgaine i rríge Laigen [RY; Herenn L]. | Bhí Laoghaire Lorc mac Úghaine i ríghe Laighean. | but Loegaire Lorc, son of Ugaine, was king of Erin. | 
| [Mac sede dano Augaine Mair. R] | Mac Úghaine Móir eisean leis. | He, too, was a son of Ugaine the Great. | 
| Ba formtech Cobthach fri Loegaire im ríge Laigen [RY; Herenn L], | Ba formadach Cobhthach le Laoghaire im ríghe Laighean, | Cobthach was envious towards Loegaire concerning the kingship of Erin, | 
| corra gaib sergg ocus galar de, | gura ghaibh searg agus galar de, | and wasting and grief assailed him, | 
| coro shergg a fhuil ocus a fheoil de, | gur shearg a fhuil agus a fheoil de, | so that his blood and his flesh wasted away. | 
| conid de ro boí Coel Breg fair-sium; | gonadh de do bhí Caol Breagh air-sean; | Wherefore he was surnamed the Meagre of Bregia, | 
| ocus ní roacht marbad in Loegaire [cumma roacht marbad ind Laegairi Y]. | an ní ba chúis le marú Laoghaire. | but he did not (yet) attain to killing Loegaire [and Loegaire’s murder was brought about Y]. | 
Section 2
| Con·acrad [R; ro gaired LY] dó [R; LY insert iarum in Loegaire] | Gaireadh Laoghaire dó, | So Loegaire was called to Cobthach | 
| co farcbad bennachtain ocai ria n-écaib. | go bhfágbhadh beannacht aige roimh n-éagaibh. | that he might bid him farewell before he died. | 
| In tan didiu do·lluid a bráthair chucai issin tech | An tan do chuaigh a bhráthair chuige isan teach | Now when Loegaire went in to his brother | 
| brister coss [eréne circe R; érin chirci L; eirini chirci Y] for lár in taige. | bristear cos éin circe ar lár an tighe. | the leg of a hen’s chick is broken on the floor of the house. | 
| “Níp [R; nirb L] shirsan do galar,” or Laegaire. | “Ní ba sursan do ghalar,” ar Laoghaire. | “Unlucky was thine illness”, says Loegaire. | 
| “Is tairisi ón,” or Cobthach. | “Is tairise san,” ar Cobhthach, | “This is fitting”, says Cobthach: | 
| “Do·chuaid ass uile a n-í-siu eter fhuil ocus chnáim, eter bethaid ocus indili. | “do chuaigh as uile a’ ní-sea, idir fhuil agus chnáimh, idir bheatha agus innile. | “this goes beyond all, both blood and bone, both life and wealth. | 
| Do·rigénsaid [R; doronsaid LY] fuachtain frim, a gillu, .i. cos na circe do brissiud; | Do rinnese fuachtain liom, a ghiolla, .i. cos na circe do bhriseadh; | Thou hast done me damage, my lad, in breaking the hen’s leg. | 
| [dos·fucaid dom-sa co tarat chuimrech n-impe R; tucaid ille co tucursa cumrech impe LY].” | tabhair domsa go gcuiread cuibhreach n-impi.” | Bring it hither that I may put a bandage round it.” | 
| “Fé amai,” or Laegaire, “is meth ocus mell [Y; milliud LR] dond fhir; | “Fé amai,” ar Laoghaire, “is meath agus milleadh don fhear; | “Woe is me”, says Loegaire, “this is (a sign of) the man’s decay and destruction: | 
| is tabarta i n-éslis.” | is tabhartha in éislis.” | he may be delivered into neglect.” | 
| “Tair-siu i-mbárach,” or Cobthach, | “Tair-se amárach,” ar Cobhthach, | “Come tomorrow”, says Cobthach, | 
| “co raltar mo fhert-sa latt, | “go dtógtar mo fheartsa leat, | “that my tomb be raised by thee, | 
| [ocus coro clantar mo lia, | agus go gclannaítear mo lia, | and that my pillar-stone be planted, | 
| ocus coro hagthar m’oenach ngubae, | agus go gceiliúrtar m’aonach dobhróin, | my assembly of mourning be held, | 
| ocus coro ferthar mo hilach adnaccuil R], | agus go gcantar mo gháir goil, | and my burial-paean be performed; | 
| ar at·bél-sa for [Y; ar L; co R] lúath.” | óir ghoebhadsa bás go luath.” | for I shall die swiftly.” | 
| “Maith,” or Loegaire, “do·géntar.” | “Maith,” ar Laoghaire, “do dhéantar.” | “Well”, says Loegaire, “it shall be done.” | 
Section 3
| “Maith, trá,” or Cobthach ria rígna ocus ria rechtaire, | “Maith tráth,” ar Cobhthach lena bhanríona agus lena reachtaire, | “Well, then”, saith Cobthach to his queens and his steward, | 
| “apraid-si ba marb-sa can fhis do [nach ailiu R; neoch aile LY] | “abraig-se ba mharbh mise, gan fhios do neach eile, | “say ye that I am dead, but let none other know it, | 
| ocus dom·berar im charpat ocus altan scene im láim. | agus bertar mé im charbad agus altan sceine im láimh. | and let me be put into my chariot with a razor-knife in my (right) hand. | 
| Do·raga mo bráthair co díchra dom chaíniud | Tiocfaidh mo bhráthair go díochra dom chaoineadh | My brother will come to me vehemently, to bewail me, | 
| [ocus dollige form R]; | agus luífidh sé orm; | and will throw himself upon me. | 
| bés ron·sua [R; ro sia L; do ba roisedh Y] ní uaim-se [di suidiu R; hé LY].” | bés go roiseadh ní uaimse de sin.” | Mayhap he will get somewhat from me.” | 
Section 4
| Ba fír són. Do·berar i-mmach in carpat. | Ba fíor san. Beirear amach an carbad. | This was true. The chariot is brought out. | 
| Do·thaet a bráthair dia chaíniud. | Tháinig a bhráthair dá chaoineadh. | His brother came to bewail him. | 
| Téit-side cona tailce fair an-úas. | Téann-san gona leigthe air anuas. | He comes and flings himself down upon Cobthach, | 
| Nos clanna in sciain ind oca fhordrund, | Sháigh an scian ina fhordhronn, | who plunges the knife into Loegaire at the small of his back, | 
| co tuargaib cend ass i coirr a chride, | gur ghaibh a ceann as choirr a chroí, | so that its point appeared at the top of his heart, | 
| conid romarb de. | gonadh marbh de. | and thus he killed | 
| [Loegaire samlaid, ocus ro hadnacht i nDruim Loegairi. R]. | Cuireadh Laoghaire i nDruim Laoghaire. | Loegaire, who was (then) buried in Druim Loegairi. | 
Section 5
| Fo·rácaib Loegaire mac .i. Ailill Áine. | Do fhágaibh Laoghaire mac: Ailill Áine. | Loegaire left a son, even Ailill of Ane. | 
| Ro gab-side ríge Lagen. | Do ghabh-san ríghe Laighean. | He assumed the kingship of Leinster. | 
| Nírbo lór dano la Cobthach in chétfhingal, | Níorba leor le Cobhthach an chéadfhionaíl, | The first parricide did not seem enough to Cobthach, | 
| co tart argat do neoch do·rat dig tonnaid do Ailill | go dtug airgead do neach do thug digh nimhe do Ailill, | so he gave silver to some one who administered a deadly drink to Ailill, | 
| combo marb de. | go mba marbh de. | and thereof he died. | 
Section 6
| Iar sin ro gab-som ríge Lagen. | Iar sin do ghabh-san ríghe Laighean. | After that, Cobthach took the realm of Leinster. | 
| Fo·rácaib dano Ailill Áine mac .i. Móen Ollam. | Do fhágaibh Ailill Áine mac .i. Maon ollamh. | Now Ailill of Áne had left a son, even Móen Ollam. | 
| Amlabar side dano combo fer mór. | Amhlabhair seisean, go mba fear mór. | Now he was dumb until he became a big man. | 
| Laa dó didiu isin chluichimaig oc immáin | Lá do isan chluichemhaigh ag iomáin | One day, then, in the playground, as he was hurling, | 
| do·rala cammán dar a lurggain. | do tharla camán thar a lorgain. | a hockey-stick chanced over his shin. | 
| “Rom·ánic-se ón,” or sé. | “Do ráinig seo orm,” ar sé. | “This has befallen me,” says he. | 
| “Labraid Moen,” or na gillai. | “Labhraidh Maon,” ar na giollaí. | “Moen labraid (‘speaks’)”, say the lads. | 
| Labraid a ainm ónd uair sin. | Labhraidh a ainm ón uair sin. | From that time Labraid was his name. | 
Section 7
| Con·gairther fir Hérenn do Chobthach | Comhghairtear fir Éireann do Chobhthach | The men of Erin are summoned by Cobthach | 
| do thomailt Fesse Temrach. | do thomhailt Feise Teamhrach. | to partake of the Feast of Tara. | 
| Luid Labraid dano cumma cháich. | Chuaigh Labhraidh ann cuma cháich. | Labraid went, like every one, to partake of it. | 
| In tan didiu ba háinium [R; ániu LY] dóib ic tomailt na fesse, | An tan ba háineamh dóibh ag tomhailt na feise, | Now when they were most gloriously consuming the banquet, | 
| bátar int aes admolta for in  | bádar an t-aos adhmholta ar an lár | the eulogists were on the floor, | 
| oc admolad ind ríg ocus na rígna ocus na flathi ocus na n-ócthigern. | ag adhmholadh an ríghe agus na mbanríona, agus na bhflaithe agus na n-ógthiarnaí. | lauding the king and the queens, the princes and the nobles. | 
Section 8
| “Maith didiu,” or Cobthach, | “Maith anois,” ar Cobhthach, | “Well then”, says Cobthach, | 
| “in fetabair cia as fhéliu fil [RY; L omits] i nHérinn?” | “an bhfeadabhair cé is féile atá in Éirinn?” | “know ye who is more hospitable in Erin?” | 
| “Ro·fetamar,” or Craptine, | “Do fheadamar,” ar Craiphthine, | “We know”, says Craiphtine; | 
| “.i. [Labraid Moen mac Ailella Áine R; Labraid Loingseach mac Ailella LY].” | “Labhraidh Maon, mac Ailealla Áine.” | “it is Labraid Loingsech, son of Ailill. | 
| “Ron·ánac-sa i n-erruch, coro marb a oendam dam-sa. | “Do tháinig-sa chuige in earrach, gura mhairbh a aondamh domsa. | I went to him in spring, and he killed his only ox for me. | 
| Is hé as fhéliu.” | Is é is féile.” | He is more hospitable.” | 
| “Ro·fetamar,” ar Ferchertni fili. | “Do fheadamar,” ar Fearcheirtne file. | Says Ferchertne the Poet: “We know. | 
| “Ron·ánac-sa dano i ngaimriud, coro marb a oenboin dam | “Do tháinig-sa i ngeimhreadh, gura mhairbh a aonbhoin dom | I too went to him in winter, and he killed his only cow for me, | 
| [ocus ni roib ina seilb acht sisi” Y]. | agus ní raibh ina sheilbh ach sise.” | although he possessed nothing but her.” | 
Section 9
| “Eircid-siu les-sium dano,” ar Cobthach, | “Téirigsa leis-sean mar sin,” ar Cobhthach, | “Go ye with him then,” says Cobthach, | 
| “ar is féliu an-dú-sa.” | “óir is féile é ná mise.” | “since he is more hospitable than I.” | 
| “Nípa messaiti-seom de sin,” or Craiptine, | “Níba measaide-sean de sin,” ar Craiphthine, | “He will not be the worse of this”, says Craiphtine, | 
| “ocus nípat ferdde-siu.” | “agus níba fearrde tusa.” | “and thou wilt not be the better.” | 
| “A Hérind dúib-si immorro,” ol Cobthach, | “As Éirinn díbhse iomorra,” ar Cobhthach, | “Out of Erin with you then”, says Cobthach, | 
| [“cein bus id beo!” Y] | “a fhad is a bheidh tú beo!” | “so long as thou art alive!” | 
| “Mani fhagbam ar n-inad inti,” [ar Moen, “bid fír.” R; or in gilla LY] | “Mana bhfaigheam ár n-ionad inti,” ar Maon, “beidh fíor.” | “Unless we find our place (of refuge) in it”, says the lad. | 
Section 10
| Dlomtair iarum. | Diúltaítear iad iaramh. | They are then rejected. | 
| “Cid [ragmae?” or Moen R; ragmait, or in gilla LY]. | “Cid rachaimid?” ar Maon. | “Whither shall we go?” says the lad. | 
| “Siar,” or Ferchertni. | “Siar,” ar Fearcheirtne. | “Westwards”, answered Ferchertne. | 
Section 11
| Tiagait iarum co rríg Fer Morca | Téann siad iaramh go rí Fhear Morca | So forth they fare to the king of the Men of Morca, | 
| (.i. Fir Morca bátar immon Lúachair nDedad thíar. | (.i. Fir Mhorca a bhí im Luachair Deadhadh thiar. | the Men of Morca that dwelt about Luachair Dedad in the west. | 
| Scoriath iss hé ba rí dóib). | Scoriath is é ba rí dóibh). | Scoríath is he that was their king. | 
Section 12
| “Cid dofor·fuc?” or Scoríath. | “Cid do thug sibh?” ar Scoriath. | “What has brought you?” asked Scoríath. | 
| “Ar ndlomad do ríg hÉrenn.” | “Ár ndiúltú do rí Éireann.” | “Our rejection by the king of Erin.” | 
| “Fo-chen dúib,” or sé, | “Fochean díbh,” ar sé, | “Ye are welcome”, says Scoríath. | 
| “bid inund techt nó anad dún céin no mbeo-sa. | “ba ionann bhur dteacht nó bhur n-imeacht dúinn cian mo bheo-sa. | “Your going or your staying will be the same (to us) so long as I am alive. | 
| Robar bia degcommaid.” | Beidh dea-chumaidh agaibh.” | Ye shall have good comradeship”, says the king. | 
Section 13
| Ingen la Scoríath, Moríath a hainm. | Inghean le Scoriath, Moriath a hainm. | Scoríath had a daughter, whose name was Moríath. | 
| No bíthe co a forcomét co lléir, | Do bhíothas ag a forchoimhéad go léir, | They were guarding her carefully, | 
| [ar ná térglas aithech tige di i nHérind R; uair na frith céili dingbala di fo chetóir L]. | óir ná fríth aitheach tighe di in Éirinn. | for no husband fit for her had been found at once. | 
| A mmáthair oca comét; | A máthair ag á coimhéad, | Her mother was keeping her. | 
| ocus níro chomthuilset [R; chotlaiset LY] a dá súil ríam | agus níora chodail siad a dá súil riamh | The mother’s two eyes never slept (at the same time), | 
| acht indala n-aí oc aire a ingine. | ach ceann acú ag aire a hinghine. | for one of the two was watching her daughter. | 
| Ro charastar immorro ind ingen inn í [RY; inti L] Labraid. | Do char an inghin Labhraidh ainneoin sin. | Howbeit the damsel loved Labraid. | 
| Baí comairle eter in n-ingin ocus Labraid. | Bhí comhairle idir an inghin agus é. | There was a plan between her and him. | 
| Ro boí urgnam mór la Scoriath do Fheraib Morca. | Do bhí urghnamh mór ag Scoriath do Fhearaibh Morca. | Scoríath held a great feast for the Men of Morca. | 
| Is ed comairle do·rónsat, | Is é comhaire do rinne siad: | This is the plan they made | 
| Craiptine do sheinm suantraige iarsind ól, | Craiphthine do sheinm suantraí iar an óil, | — after the drinking, Craiphtine should play the slumber-strain, | 
| co comtholad a mmáthair-si, | go gcodlódh a máthair-se, | so that her mother should fall asleep | 
| co roissed-som in n-imdai. | go roisfeadh-san ina hiomdha. | and Labraid should reach the chamber. | 
| Ba fír són immorro. | Ba fíor san ámh. | Now that came to pass. | 
| Ní derchelt [R; ro cheil LY] Craiptine a chruit [Y; a chruitte L; i cruttirecht R] dadaig, | Ní cheil Craiphthine a chruit d’oíche sin, | Craiphtine hid not his harp that night, | 
| coro chotail in banscál ocus co  | gura chodail an bhanscál, agus go gcomhraic an lanúin. | so that the queen fell asleep, and the (loving) couple came together. | 
Section 14
| Nírbo fota trá iar sin coro dúsig-si. | Níorba fada iar sin, ámh, gura dhúisigh an máthair. | Not long afterwards the queen awoke. | 
| “At·rae [R; erig LY] suas, a Scoriath,” or sí, | “Éirigh suas, a Scoriath,” ar sí, | “Rise, O Scoríath,” says she. | 
| “is olc in cotlud a taí; | “is olc an codladh ataoi; | “Ill is the sleep in which thou art. | 
| anál mnáa lat ingin. | anáil mná let inghin. | Thy daughter (now) has a woman’s breath. | 
| Cluinte a hosnaid iar [techt a menmarcce R; iar ndul a menmairc uathi LY].” | Cluin a hosna iar ndul a meanmarc uaithi.” | Hearken to her sigh after her lover has gone from her.” | 
Section 15
| At·racht iarum Scoriath. | D’éirigh Scoriath iaramh. | Then Scoríath rose up. | 
| “Fintar cia do·róne so,” or sé, | “Fionntar cé do rinne so,” ar sé, | “Find out who has done this”, quoth he, | 
| “coro claidbither [R; co ro gabtar claidib (claideb Y) dó L] fo chétóir.” | “gura gclaíomhaítear fo chéaduair.” | “that he may be put to the sword at once.” | 
| Nícon fess dano cia do·róne. | Níorba fios do éinne cia do rinne. | No one knew who had done it. | 
| “A cenna [R; cind LY] dona druídib ocus dona filedaib,” or sé, | “A gceanna do na draoithe agus do na filí,” ar sé, | “The wizards and the poets shall lose their heads | 
| “mani fintar [LY; noco fessat R] cia do·róne.” | “mana bhfionntar cia do rinne.” | unless they find out who has done it.” | 
| “Bid anim duit,” or Ferchertne, | “Ba ainimh duit,” ar Fearcheirtne, | “It will be a disgrace to thee”, says Ferchertne, | 
| “do munter do marbad.” | “do mhuintir do mharú.” | “to kill thine own household.” | 
| “Do chend dano dít-so féin,” ar Scoríath, “mani aprai.” | “Do cheann díotsa féin,” ar Scoriath, “muna ndeir tú.” | “Then thou thyself shalt lose thy head unless thou tellest.” | 
| “Apair,” or Labraid, “is leór mo mudugud m’oenur.” | “Abair,” ar Labhraidh, “is leor mo mhudhadh m’aonar.” | “Tell”, quoth Labraid: “’tis enough that I only should be ruined.” | 
Section 16
| Is and as·bert Ferchertne: | Is ansin adúirt Fearcheirtne: | Then said Ferchertne: | 
| 
 | 
 | 
 | 
| “Ní ceilt céis ceól do chruit Chraiphtini | “Ní cheil céis ceol ó chruit Chraiphthine | “The lute hid no music from Craiphtine’s harp | 
| co corastar for sluagu suanbás | go gcuir ar an sluagh suanbhás | till he cast a deathsleep on the hosts, | 
| con·sreth [Y; consrec L] coibnius etir sceo Maín Moríath macdacht Morca | gonadh srath coibhneas idir Maon agus Moriath macdacht Morca | so that harmony was spread between Moen and marriageable Moríath of Morca. | 
| mó [lee] cech [Y; cein L] luag Labraid.” | mó léi ná gach lógh Labhraidh.” | More to her than any price was Labraid”. | 
| 
 | 
 | 
 | 
| “Labraid,” or sé, “cond·ránic frie | “Labhraidh,” ar sé, “a chomhráinigh léi, | “Labraid”, says he, “forgathered with her | 
| iar for tálgud do chruit Chraipthine.” | iar bhur gceansú do chruit Chraiphthine.” | after ye had been lulled by Craiphtine’s harp.” | 
| Ro mert-som a muintir i ssuidiu. | Do scéith-sean ar a mhuintir tríd sin. | In this he betrayed his companions. | 
Section 17
| “Maith trá,” or Scoriath, | “Maith tráth,” ar Scoriath, | “Well then”, says Scoríath, | 
| “nícon térglansam-ni céli diar n-ingin cosin-nocht ara seirc lind. | “ní thoghamar-na céile dár n-inghin gus anocht ar a seirc linn. | “until tonight we have not chosen a husband for our daughter, because of our love for her. | 
| Cia no bemis-ni ica thogu, iss é fhuaramar and. | Cia dá mbeimis-ne ag a thogha, is é a fuaireamar anso do thoghfaimis. | (But) if we had been choosing one, ’tis he whom we have found here. | 
| Déntar ól is taig,” olse, | Déantar ól istigh,” ar sé, | Let drinking take place within”, says the king, | 
| “ocus tabar[r] a ben for láim Labrada; | “agus tabhair a bhean ar láimh Labhradha; | “and let his wife be put at Labraid’s hand. | 
| ocus ní scér-sa fris,” or sé, “corop rí Lagen.” | agus ní scara-sa leis,” ar sé, “gurab rí Laighean.” | And I will never part from him till he be king of Leinster.” | 
Section 18
| Do·thaet iarum a ben chucai ocus foid leis. | Tháinig a bhean chuige iaramh agus codlaíonn leis. | Then Labraid’s wife came to him and sleeps with him. | 
Section 19
| Ocus do·berat sluagad fer Muman iar sin | Agus tugann siad slógadh fear Mumhan iar sin | And thereafter they deliver a hosting of the Munstermen | 
| co rroachtatar Dinn Ríg (in cétorcain). | go rochtadar Dionn Ríogh (an chéadargain). | till they reached Dind ríg (for) the first destruction. | 
| Ocus at·roas techt ar in orggain | Agus chuaigh díobh a argain, | And they were unable to destroy it | 
| co ndernsat comairli mbrécaig ind oic a-muich | go ndearna siad comhairle bréagaigh, an óig amuigh, | until the warriors outside made a deceptive plan, | 
| .i. Craptine do dul forsin doa in dúni | .i. Craiphthine do dhul ar dhoa an dúna, | namely, that Craiphtine should go on the rampart of the fortress | 
| do sheinm shuantraige dont shluag inn-und | do sheinm shuantraí don sluagh, | to play the slumber-strain to the host within, | 
| conda rralad dar a cend. | ionas gonadh ngabhfaí é, | so that it might be overturned, | 
| Ocus in sluag a-mmuig do thabairt a n-aigthe fri lár | agus don sluagh amuigh do thabhairt a n-aghaidheanna le lár, | and that the host outside should put their faces to the ground | 
| ocus a mmeoir ina cluasaib conná cloistís in seinm. | agus a méara do chur ina gcluasaibh, go ná cloistís an tseinm. | and their fingers in their ears that they might not hear the playing. | 
Section 20
| Combo ed ón do·gníthe and | Go mba é sin do deineadh ann, | So that was done there, | 
| ocus co torchratar ind fhir [thall dara cend hi suan R; LY omit] | agus do thorchradar na fir thall thar a gceann i suan, | and the men inside fell asleep, | 
| ocus co ndechas ar in dún | agus go ndeachthas ar an dún, | and the fortress was captured, | 
| ocus co ralad ár int shluaig ocus coro hort in dún. | agus do tharla ár an tsluaigh, agus gura hargadh an dún. | and the garrison was slaughtered, and the fortress was sacked. | 
Section 21
| [Ro bae immorro Moriath forsint  | Do bhí Moriath ar an sluaghadh | Now Moríath was on the hosting. | 
| ocus nírbo miad lé-si a mméra do chur ina cluasaib ria ceol feisin, | agus níorba mhiadh léi-se a méara do chur ina cluasaibh roimh a ceol féin, | She did not deem it honourable to put her fingers into her ears at her own music, | 
| 
 | 
 | 
 | 
| co mboí trí thráth ina cotlud, ar níro lamad a gluasacht. | go mbí trí thráth ina codladh, óir níor lamhadh a gluaiseacht. | so that she lay asleep for three days, no one daring to move her. | 
| Unde [Flann mac Lonáin cecinit: R; dixit mac Lonáin LY] | Unde Flann mac Lonáin cecinit: | Whence said Flann Mac Lonáin: | 
| 
 | 
 | 
 | 
| “Feib con·attail Moriath múad | “Feibh chodail Moriath muadh | “As great Moríath slept | 
| fiad shluag Morcae, mó cach séol [R; sceol LY], | fiadh shluagh Mhorca, mó gach sceol, | before the host of Morca — more than any tale | 
| dia n-ort Dind Ríg, réim cen tréis, | do hargadh Dionn Ríogh, réim gan tréis, | — when Dind ríg was sacked — course without a fight — | 
| dia sephaind céis cendtoll [Y; centoll LR] céol.” | nuair sheinm céis ceanntoll ceol.” | when the hole-headed lute played a melody”. | 
Section 22
| Ro gab-som didiu ríge Lagen iar sin | Do ghabh Labhraidh ríghe Laighean iar sin, | Thereafter Labraid took the realm of Leinster, | 
| ocus bátar hi [R; LY omit] córe ocus Cobthach, | agus bhíodar i gcóir é féin agus Cobhthach, | and he and Cobthach were at peace, | 
| ocus is and ro boí a shossad-som, i nDind Ríg. | agus is ann a bhí a shosadh-san, i nDionn Ríogh. | and his seat was at Dind ríg. | 
Section 23
| Rechtus [R; fechtus LY] immorro ro gab-som | Feacht n-aon, tar éis a ghabháil-san, | Once upon a time, however, when he had taken it, | 
| ocus lánríge la Cobthach. | agus an lánríghe le Cobhthach, | and Cobthach had the full kingship, | 
| Ro·chuirestar iarum Cobthach [Y; inti C. R; inní Ch. L] do dénam a menman | do chuir sé Cobhthach do dhéanamh a mheanman | he induced this Cobthach to do his will | 
| ocus do airiuc thuile dó. | agus do aireag a thola dó. | and meet his desire. | 
| Do·rónad teg les-seom dano ara chind Chobthaigh. | Do rinneadh tigh leis-sean ar chinn Chobhthaigh. | So a house was built by him to receive Cobthach. | 
| Imchomnart immorro a tech; | Imchomhneart an tighe: | Passing strong was the house: | 
| d’iurn eter fraig ocus lár ocus chomlada do·rónad a tech. | d’iarann idir fhraigh agus lár agus chomhlaí do rinneadh an teach. | it was made of iron, both wall and floor and doors. | 
| Lagin oco dénam bliadain láin [R; lan LY] | Laighnigh ag a dhéanamh bliain láin, | A full year were the Leinstermen abuilding it, | 
| ocus do·ceiled athair ar a mac ocus máthair ar ingin, | agus do cheileadh athair ar a mhac, agus máthair ar inghin | and father would hide it from son, and mother from daughter, | 
| [ocus fer ar mnai ocus ben ar fhiur, | agus fear ar a bhean agus bean ar a fear, | husband from wife, and wife from husband, | 
| con na chuala nech o cheiliu cid imthiagtais | go nár chuala neach ó chéile cad a bhí ar siúl acu, | so that no one heard from another what they were going about, | 
| ocus cia du tarclamtais a trelmu ocus a n-aicdida R]. | agus cé dó a bhíodar ag cnuasach a n-uirlisí agus a n-ábhar tógála. | and for whom they were gathering their gear and their fittings. | 
| Is de [Y; dó L; unde dicitur R] atá, | Is de atá an rá: | To this refers (the proverb): | 
| “Nít lia Lagin rúni.” | “Ní lia Laighnigh ná a rúin.” | “not more numerous are Leinstermen than (their) secrets”. | 
| Is and do·rónad a tech, i nDind Ríg. | Is ann do rinneadh an teach, i nDionn Ríogh. | Where the house was built was in Dind ríg. | 
Section 24
| Ro·cured didu Cobthach dond irgnam | Tugadh cuireadh do Chobhthach don urghnamh, | Then Cobthach was invited to the ale and the feast, | 
| ocus do·lluid .xxx. ríg imbi do rígaib Hérenn. | agus do chuaigh tríocha rí uime do ríthe Éireann. | and with him went thirty kings of the kings of Erin. | 
| For·émdes immorro ó Chobthach dul issin tech | D’éimigh Cobhthach dul isan teach | Howbeit Cobthach was unable to enter the house | 
| co ndigsed máthair Labrada ocus a drúth. | go dtige siad máthair Labhradha agus a dhrúth ann. | until Labraid’s mother and his jester went in. | 
| Is ed do·rroíga in drúth, | Is é do roghnaigh an drúth: | This is what the jester chose (as his reward for doing so): | 
| bennachtu Lagen | beannachtaí Laighneach | the benediction of the Leinstermen, | 
| ocus soíri a chlainne co bráth; | agus saoire a chlainne go bráth; | and the freedom of his children forever. | 
| ar maithius [RY; a aithius L] dia mac do·chuaid in ben. | ar mhaitheas dá mhac do chuaigh an bhean. | Out of goodness to her son the woman went. | 
| É-sseom féin .i. Labraid oc a ferthaigis. | Bhí é-sean féin .i. Labhraidh, i mbun an tí. | On that night Labraid himself was managing household matters. | 
Section 25
| Luid-seom arna-bárach do chluchi frisna gillu isin léna. | Chuaigh-sean arna mhárach do chluiche leis na giollaí isan léana. | On the morrow he went to play against the lads in the meadow. | 
| Cona facca a aite oc suidiu [R; conaccai … hé LY]. | Chonac a oide ann é. | His fosterer saw him. | 
| Im·bert-side [R; imbridside LY] oenchoissid sciach for a druimm ocus for a chind ind Labrada. | Cuireann sé aonchois sceiche ar dhroim agus ar chinn Labhradha. | He plies a one-stemmed thorn on Labraid’s back and head. | 
| “Is dóchu,” or sé, “bid écht la mac écht lat-so! | “Is dócha,” ar sé, “ba éacht le mac éacht leatsa! | “Apparently”, saith he, “the murder thou hast (to do) is a murder by a boy! | 
| Olc duit, a gilla,” or sé, “rí Hérenn do thocoiriud co tríchait ríg imbi | Olc duit, a ghiolla,” ar sé, “cuireadh do thabhairt do rí Éireann, go tríocha rí uime, | Ill for thee, my lad, to invite the king of Erin with thirty kings, | 
| cen bith ria mbeolu oc airiuc thuili dóib.” | gan bheith ar a mbéala ag aireag thoile dóibh.” | and not to be in their presence, meeting their desire.” | 
Section 26
| Gaibid [R; gebid LY] imbi iarum ocus luid chucu issa tech. | Gaibheann uime a bhrat iaramh agus chuaigh chucu isa teach. | Then Labraid dons (his mantle) and goes to them into the house. | 
| “Tene duib,” ar sé, “ocus lind ocus biad isa tech.” | “Tine díbh,” ar sé, “agus lionn agus bia isa teach.” | “Ye have fire, and ale and food (brought) into the house.” | 
| “Is cóir,” ar Cobthach. | “Is cóir,” ar Cobhthach. | “Tis meet”, says Cobthach. | 
| Nónbur dó for lár in taigi. | Naonúr fear dó ar lár an tí. | Nine men had Labraid on the floor of the house. | 
| Srengait in slabraid baí assin chomlaid ina ndiaid | Sreangaid an slabhra a bhí as an chomhla ina ndiaidh, | They drag the chain that was out of the door behind them, | 
| conda ralsat ar in coirthe i ndorus taige | gonadh chas siad é ar an gcoirthe i ndoras an tí, | and cast it on the pillar-stone in front of the house; | 
| ocus ro sétea | agus do séideadh | and | 
| na trí choícait bolg goband dóib immon tech | na trí chaogaid bolg gabha a bhí um an teach, | the thrice fifty forge-bellows they had around it, | 
| ocus cethrur óclách for cach bulg, | agus ceathrar óglach ar gach bolg, | with four warriors at each bellows, | 
| 
 | 
 | were blown | 
| combo te dont shluag. | go mba te don tsluagh. | till the house became hot for the host. | 
Section 27
| “Do máthir thall [R; LY omit], a Labraid!” ar ind [R; na LY] óic. | “Do mháthair thall, a Labhraidh!” ar na hóglaigh. | “Thy mother is there, O Labraid!” say the warriors. | 
| “Náthó, a maccucán,” or sí, | “Náthó, a mhacagáin,” ar sí, | “Nay, my darling son”, says she. | 
| “déna-su th’einech thrium-sa, ar at·bél-sa chena.” | “déan-sa t’eineach thríomsa, óir éagfadsa cheana.” | “Secure thine honour through me, for I shall die at all events.” | 
Section 28
| Orggthir trá Cobthach Coel | Airgeadh ansin Cobhthach Caol, | So then Cobthach Coel is there destroyed, | 
| secht cétaib ocus co .xxx. ríg imbi | seacht gcéadaibh dá mhuintir agus tríocha rí uime | with seven hundred followers and thirty kings around him, | 
| [aidchi notlac mair intsaindriud R]. | um Oíche Nollag Mór go sainiúil. | on the eve of great Christmas precisely. | 
| Unde [R; inde L; is de asrubairt Y] dicitur: | Unde dicitur: | Hence is said: | 
| 
 | 
 | 
 | 
| [Trí chét bliadan L; coic bliadna R2], buadach rím | Trí chéad blian, buach an ríomh | Three hundred years — victorious reckoning — | 
| re ngein Chríst, [compert noeb L; ni comrim chloen R2], | roimh ghein Chríost, coimpeart naofa, | before Christ’s birth, a holy conception, | 
| [nírbo brátharda L; cia do braithirse R2], ba holc, | níorba bhráthardha, ba holc, | it was not fraternal, it was evil | 
| orta Lorc la Cobthach Coel. | argain Lorc le Cobhthach Caol. | — (Loegaire) Lorc was slain by Cobthach Coel. | 
| 
 | 
 | 
 | 
| Cobthach Coel co tríchait ríg | Cobhthach Caol go tríocha rí | Cobthach Coel with thirty kings, | 
| ron ort Labraid, [líth co mbuaid R2; lirdes muad LY] | mharaigh Labhraidh é, líth go mbuadh, | Labraid ... slew him (Lugaid). | 
| mac meic Loegaire din lind | mac mic Laoghaire den líon, | Loegaire’s grandson from the main, | 
| i nDind Ríg ra hort [roloisc R2] in sluag. | i nDionn Ríogh do hargain an sluagh. | in Dind ríg the host was slain. | 
Section 29
| Ocus is de sin as·bert Ferchertne file: | Agus is de sin adúirt Fearcheirtne file: | And ’tis of this that Ferchertne the poet said: | 
| 
 | 
 | 
 | 
| “Dind Ríg | “Dionn Ríogh | “Dind ríg, | 
| ropo Thúaim Tenbath; | do ba Thuaim Teanbhath, | which had been Tuaim Tenbath: | 
| trícha [fuirech | tríocha fuirech | *thirty under-lords | 
| fo brón Meyer; fariach ropua find L] bebsait. | fo bhrón bhí siad. | died grievously. | 
| 
 | 
 | 
 | 
| Brúsius, bréosus | Bhrúthas, bhreothus | He crushed them, he burned them, | 
| búre lond Labraid | búire lond Labhraidh | did angry, fierce Labraid, | 
| láth Elga [Y; ngaile L] | láth Ealga | the warrior of Ireland, | 
| hua Luirc | hua Luirc. | the grandson of Lurc: | 
| 
 | 
 | 
 | 
| Loeg lond | Laoghaire lond | Fierce Laogh, | 
| Sanb sétne | Sanbh sétne | Sanbh the traveller, | 
| sochla Coel Cobthach | sochla Caol Cobhthach | famous Cobthach Caol, | 
| cond mál Muridach. | ceann mál Muireadhach. | Muiredach Mál the chief. | 
| 
 | 
 | 
 | 
| Mandra[i]s armu | Milleann arma | As a master, he destroyed the weapons | 
| athar [Meyer; brathar L] athar, | athar athar, | of the fatherly ancestors: | 
| ollom Maín | ollamh Maon | Maoin from the race | 
| maccu ána Úgaine.” | maca ána Úghaine.” | of the noble Úgaine, slew him.”* | 
| 
 | 
 | 
 | 
| (.i. Maín Ollom-som i tossaig, Labraid Moen iar sin). | (.i. Maon ollamh-san i dtosach; Labhraidh Maon iar sin). | i. e. ‘Máin Ollam’ he was at first, ‘Labraid Moen’ afterwards, | 
| [Labraid Longsech immorro o luid for longais L] | Labhraidh Loingseach, iomorra, ó chuaigh sé ar loingeas, | but ‘Labraid the Exile’, since he went into exile, | 
| [dia ragaib rige co Muir n-Icht, | nuair a ghaibh ríghe go Muir nIocht, | when he gained a realm as far as the Ictian Sea, | 
| dia tuc na gaullu imda leis | agus thug na gaill iomdha leis, | and brought the many foreigners with him (to Ireland), | 
| .i. cc. ar fichet cet gall | .i. dhá chéad ar fhichid céad gaill | to wit, two thousand and two hundred foreigners | 
| cosna laignib lethnaib ’na lamaib, | agus laighnibh leathana ina lámha, | with broad lances in their hands, | 
| et de quibus Lagin dicuntur. R] | gonadh de sin a glaoitear Laighnigh orthu. | from which the Laigin (Leinstermen) are so called. | 
| Orggain Denna [R; dind L] Ríg insin. | Argain Dinn Ríogh insin. | This is the Destruction of Dind ríg. | 
