Aided Lóegairi Búadaig
Sections in the text
Note to the reader
The saga presented here appears in the manuscript Adv. MS. 72.1.40 (Gaelic XL) in the National Library of Scotland, Edinburgh. In Meyer’s footnotes, which are incorporated into this presentation, this manuscript is referred to as [MS].
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Section 1
Cid diatá A[i]ded Lóegairi Búadaig? |
Cid de atá Oidhe Laoghaire Buadhaigh? |
Whence is the tragical death of Lóegaire the Victorious? |
Ní hansa. |
Ní hansa. |
Not hard to tell. |
Áed mac Ainninne dochomraic re Mughain Aitinchairchech [Aitten-chairchech, more usually called Aitten-chaithrech, and corruptly Etan-chaithrech] |
Aodh mac Ainninne do chomhraic le Mughain Aitinchaircheach, |
Aed mac Ainninne cohabited with Mugain of the Furzy Hair. |
ocus ben Conchobair in Mugain [Magain MS] sin. |
agus bean Chonchobhair an Mughain sin. |
She was the wife of Conchobar; |
Fili Conchobair in tÁed. |
File Chonchobhair an tAodh. |
Aed was a poet of Conchobar’s. |
Rofes forro a mbeith amlaid. |
Do feasadh orthu a mbeith amhlaidh. |
They were found out. |
Section 2
Iarsin rohergabad la Conchobar in fili |
Iarsin do gabhadh le Conchobhar an file, |
Then the poet was seized by Conchobar’s command, |
ocus rochuinnig [rochoinnig MS] in fili comad hí a a[i]ded a bádud [bad ocus MS] |
agus do chuingigh an file go mba hí a oidhe a bhá. |
and the poet asked that his death might be drowning, |
ocus ro [Two or three letters cut off with the edge of the page. Read either dámair or áem] Conchobar dó inní sin |
Do dhámh Conchobhar dó an ní sin, |
and Conchobar granted him that; |
ocus nobertha iarsin dia bádud dochum gach locha a nÉrinn |
agus do bearadh iarsin dá bhá dochum gach locha in Éirinn, |
whereupon he was taken to be drowned to every lake in Ireland; |
ocus nocanad som bricht forsan usci, |
agus do chanadh san briocht ar an uisce |
and he would sing a spell upon the water |
go mbenta gach tráig ocus co nach bíd banna ann, |
go dtrádh agus go nach mbíodh braon ann, |
so that it ebbed away until there was not a drop in it [This would appear to be the sense; but go mbenta gach tráig is obscure to me], |
co ná raibi a nÉrinn abann [perhaps aba] ná loch nobáidfed, |
go ná raibhe in Éirinn abhainn ná loch do bháifeadh é, |
so that there was not in Ireland any river or lake that would drown him, |
co ndechus lais do Loch Lái a ndorus tighe [Lóegairi]. |
go ndeachthas leis go Loch Laoi i ndoras thighe Laoghaire. |
until they came with him to Loch Lai in front of Lóegaire’s house. |
Roféimid som in bricht forsin loch. |
Do éimigh san an briocht do chur ar an loch. |
He was unable to work the spell upon the lake. |
Antan didiu robás ac a bádud, |
An tan do bháthas ag á bhá, *áfach,* |
However, while they were engaged in drowning him, |
as ann doriacht rechtairi Lóegaire asin lis amach. |
is ann do riacht reachtaire Laoghaire as an lios amach. |
Lóegaire’s steward came out of the liss. |
“Fé amai, a Lóegaire!” or sé, |
“Fé amai, a Laoghaire!” ar sé, |
“Woe is me, Lóegaire!” he cried. |
“ní fríth a nÉrinn baile a mbáit[e]a in file |
“ní fríth in Éirinn baile a mbáití an file |
“They could not find in all Ireland a place in which to drown a poet |
co ráinic in baili si.” |
go ráinic an baile seo.” |
till they came to this stead.” |
Atracht intí Lóegaire ocus geibid a chlaidem ina láim |
Do éirigh an té-sean Laoghaire agus gheibh a chlaíomh ina láimh, |
Lóegaire arose and took his sword in his hand; |
ocus ac léim dó imach |
agus ag léim dó amach, |
and as he was leaping forth |
benaid a mullach imon fordorus |
baineann a mhullach im an fardoras, |
he strikes the crown of his head against the lintel of the door, |
go ruc in leth iartharach do cloicenn de, |
go rug an leath iartharach dá chloigeann de, |
so that it took off the hinder part of his skull, |
co mbói sprethach a inchi[n]de for a brot |
go mbí spréitheacha a inchinne ar a bhrat. |
and his brains were scattered over his cloak. |
ocus romarb som iardain tríchait do lucht in báiti |
Agus do mharbh san iarsin tríochaid do lucht an bháite |
And thereupon he slew thirty of the drowners, |
ocus roélo Aod úatha |
agus do éalaigh Aodh uathu, |
and Aed escaped from them. |
ocus atbath Lóegairi iartain. |
agus fuair Laoghaire bás iarsin. |
And then Lóegaire died. |
Conid hí A[i]ded Lóegairi connuici sin. |
Gonadh hé Oidhe Laoghaire go nuige sin. |
So far the Tragical Death of Lóegaire. |